Opvoeding

Ouders en opvoeding

Ouderschap

Meer dan de helft van de ouders vindt het ouderschap vermoeiend en komt te weinig aan andere zaken toe door de kinderen. Hoe jonger de kinderen zijn en hoe hoger opgeleid de ouders, hoe vaker dit voorkomt. 1 op de 3 ouders heeft onvoldoende tijd voor zichzelf. Bij 20% van de ouders valt de verantwoordelijkheid die het ouderschap met zich meebrengt, zwaar. Ongeacht de leeftijd van (hun) kind.

Opvoedingsbelasting

Op basis van de opvoedingsbelasting vragenlijst van Praktikon berekenden we de opvoedingsbelasting. Bij 11% van de ouders is de opvoedingsbelasting zodanig dat begeleiding/behandeling nodig is.

Zorgen over het kind

Ouders van 0-4 jarigen maken zich het vaakst zorgen over eten, slapen en luisteren/gehoorzamen. Ouders van 4-8 jarigen over angst/onzekerheid, faalangst en luisteren/gehoorzamen. En ouders van 8-12 jarigen over gebruik van social media/games, faalangst en angst/onzekerheid. Bijna 40% van de ouders maakt zich nergens zorgen over. Hoe hoger opgeleid, hoe kleiner de groep is die zich nergens zorgen over maakt. Klik hier voor de cijfers per gemeente.

Relaties en seksualiteit

Veel ouders van jonge kinderen hebben het voornemen om met hun kinderen over vriendschap en (seksuele) relaties te praten. Ouders van 8-12 jarigen spreken wel bijna allemaal over vriendschap & grenzen respecteren, en over lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. Een kleinere groep praat over homoseksualiteit, verliefdheid en zwangerschap & geboorte. De helft spreekt met hun kind over het onderwerp lichamelijke veranderingen in de puberteit. Over veilig vrijen & voorbehoedsmiddelen wordt het minst vaak gesproken.

Lastige opvoedingskwesties

Gevraagd naar wat ouders lastig vinden, antwoorden ze het vaakst ‘consequent zijn’ en ‘geduld bewaren’ (beide door bijna 40% genoemd). Laagopgeleide ouders vinden dit minder vaak lastig. Ongeveer 1 op de 5 ouders vindt ‘regels en grenzen stellen’ lastig en ook het ‘op 1 lijn zitten met partner’. Ruim 10% vindt het lastig om het gezellig te houden met elkaar. In 2017 vond 21% van de ouders het opvoeden nooit lastig, nu 17%. Dit kan een gevolg zijn van de coronaperiode waarin kinderen vaker thuis waren. Bij alle aspecten is er een lichte stijging te zien.

Hulp bij het opvoeden

Deskundige hulp

Meer ouders dan in 2017 (14%) hadden in 2021 (17%) behoefte aan hulp van een deskundige, het vaakst voor 8-12 jarigen. De top-3 van deskundigen waarvan zij hulp wilden: psycholoog/pedagoog, jeugdarts/-verpleegkundige en huisarts. Bij 0-4 jarigen staat jeugdarts/-verpleegkundige op 1, bij de 4-12 jarigen de psycholoog/pedagoog. Ouders wilden het vaakst hulp of zorg voor sociaal-emotionele problemen (gedrag). Minder vaak voor mentale problemen (psychisch) of opvoeding. Ouders van 0-4 jarigen wilden het vaakst hulp bij de opvoeding of voor lichamelijke problemen (buik, benen, rug).

Informele hulp

Hoe ouder het kind, hoe minder vaak ouders hulp of steun uit hun omgeving krijgen. Dit daalt van circa 80% tot bijna 60%. En hoe hoger opgeleid, hoe vaker ouders hulp krijgen. In 2017 (39%) gaven meer ouders aan nooit hulp te krijgen dan in 2021 (33%).

Eerste hulp

We vroegen ouders bij wie ze als eerste hulp zoeken wanneer ze zorgen of vragen hebben over hun kind. Uit de 5 genoemde hulpverleners kozen de meeste ouders de huisarts. Op grote afstand gevolgd door de JGZ bij 0-4 jarigen en de school bij ouders met een kind op de basisschool. Van alle ouders zoekt 2% als eerste hulp bij een gemeente- of wijkteam en 2% zoekt alternatieve vormen van hulp. 15% zoekt ergens anders als eerste naar hulp, bijvoorbeeld in het eigen netwerk of op internet.